به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مهدی الیاسی معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در نشست سیاستی مشترک با سازمان بین‌المللی مالکیت فکری با اشاره به ضرورت تعریف گفتمان اثربخش در نظام نوآوری کشور، بیان کرد: یکی از نیازهای اقتصاد دانش بنیان، ایجاد گفتمان اثربخشی است که منجر به توسعه علم و فناوری و در نهایت توسعه اقتصاد کشور شود.
به گفته الیاسی، به منظور ایجاد توازن در همه ابعاد موثر بر توسعه کشور،باید از همکاری همه ظرفیت های داخلی استفاده کنیم و در مرحله اول هم باید تلاشمان برای رسیدن به گفتمان مشترک در این حوزه باشد.
وی با لزوم در نظر داشتن رتبه بندی های بین المللی به عنوان عاملی جهت افزایش توجهات به تمامی ابعاد، آن ها را فرصتی برای بروزآوری داده های کشور در حوزه های مرتبط با علم، فناروی و نوآوری و امکان مقایسه با کشورهای دیگر در این حوزه برشمرد و شاخص جهانی نوآوری (GII)را به عنوان یکی از مهمترین این رتبه بندی ها، دانست.
وی همچنین تصریح کرد: با توجه به در نظر گرفتن ابعاد مختلف اثرگذار بر توسعه علم، فناوری و نوآوری همچون شاخص های «آموزش عمومی و حرفه ای»، «آموزش عالی»، «نیروی انسانی»، «منابع مالی علم و فناوری»، «انتشارات علمی»، «ترویج علم و فناوری»، «ارتباط صنعت و دانشگاه»، «زیرساخت های تحقیقاتی، علمی و فناوری» و«خروجی های علم و فناوری» در شاخص جهانی نوآوری، مدل آن را به عنوان فرصتی برای ارزیابی بهتر وضعیت کشور با در نظر داشتن توازن میان ارکان مختلف این مدل دانست.
الیاسی با اشاره به اینکه احصاء این شاخص ها در کشور نیازمند شکل گیری گفتمان مشترک است، بیان کرد: کلیت این شاخص ها مورد قبول قرار گرفته و بر مبنای شاخص های تعریف شده سیاست های توسعه علم و فناوری را در کشور پیگیری خواهیم کرد.
وی همچنین اظهار کرد: تحلیل ها نشان می دهد که در ایران چندان توازنی در حوزه سیاستگذاری های حوزه علم و فناوری وجود ندارد که باید تلاش کنیم این توازن را در برنامه های آینده در نظر بگیریم نه برای برنامه های گذشته.
الیاسی ارتقای رتبه ایران در شاخص های علم و فناوری بین المللی را اتفاقی خوشایند دانست و تصریح کرد: این موضوع برای گفتمان سازی این حوزه در عرصه جهانی ضروری است و نباید به این موضوع به صورت کلی انتقاد کنیم؛ اما ارتقای رتبه به تنهایی کافی نیست و باید تلاش کنیم توازن متناسبی در سیاست ها و به تبع آن توجه به شاخص های علم و فناوری در کشور حاصل کنیم.
به اعتقاد معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی، یکی از مهم ترین اقدامات در اکوسیستم جدید اقتصادی، تعریف و تفهیم تغییر فضای جدید کسب و کار برای فعالین حوزه اقتصادی است که برای این کار به گفتمان نو و جدید هم نیاز داریم.
وی در ادامه گفت: مسوولان باید مدافع کسانی باشند که به دنبال افزایش بهره وری و توسعه نوآوری در کشور هستند و صنایع ناکارآمد را حمایت نکنند. در چنین شرایطی می توانیم بگوییم فضای جدید کسب و کار در کشور ایجاد شده است.
معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی در پایان صحبت های خود، عنوان کرد: این نشست در راستای فعالیتی است که معاونت علمی به منظور ارتقای وضعیت کشور در شاخص جهانی نوآوری از طریق خلق گفتمان مشترک و همکاری بین دستگاهی آغاز کرده است
وی اضافه کرد: در این مدت با تشکیل کارگروهی مشترک از همه دستگاه های تامین کننده و جمع آوری کننده داده های شاخص جهانی نوآوری، سعی در حصول این مهم داشته ایم و در حال حاضر نیز در تعامل با دستگاه های مختلف از یک طرف و سازمان جهانی مالکیت فکری از طرف دیگر، تلاش های سازنده ای صورت گرفته است.
ارتقای جایگاه ایران در این شاخص‌های بین‌المللی علم و فناوری ضروری است
در ادامه این نشست، مهدی محمدی مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی نیز با اشاره به ضرورت مطالعه و ارتقای رتبه ایران در شاخص جهانی نوآوری، گفت: با توجه به اینکه دنیا ایران را بر اساس گزارشات ارائه شده در شاخص جهانی نوآوری می سنجد، نیاز است که برای ارتقای جایگاه ایران در این شاخص های بین المللی تلاش کنیم تا چهره واقعی ایران را در دنیا به نمایش بگذاریم.
به گفته محمدی، شاخص های ملی برای ارتقای نظام نوآوری در کشور خوب هستند اما برای ارتقای وجهه کشور در دنیا کافی نیستند. مطالعه شاخص های بین المللی به ایران کمک می کند تا نقاط ضعف و قوت خود را بشناسیم.
وی در ادامه تصریح کرد: رشد ایران در گزارشات بین المللی از نظر سیاستگذاری و ارتقای وجهه کشور در دنیا موثر است و باید تلاش کنیم با ارائه درست آمارها، چهره واقعی کشور را به جهان نشان دهیم.
وی همچنین بیان کرد: در گزارشات بین المللی ارائه شده در خصوص ایران، برخی شاخص ها اهرمی برای رشد چند پله ای ایران شدند و برخی شاخص ها که از اهمیت قابل قبولی برخوردار بودند، رشد خوبی نیافته اند که باید بر روی این شاخص ها تمرکز کنیم.
مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی در ادامه عنوان کرد: عوامل محیطی بیرون علم و فناوری بیشتر از موضوعات مرتبط با علم و فناوری در رشد و ارتقای جایگاه ایران در زمینه توسعه علم و فناوری تاثیرگذارتر بودند.
محمدی «توجه به محیط کسب و کار»، «توسعه تجاری سازی»، «افزایش سرمایه گذاری در بخش R&D» و توسعه نیروی انسانی در بخش R&D» را در ارتقای متوازن شاخص های علم و فناوری ایران در دنیا ضروری دانست.
وی ادامه داد: توسعه فضای کسب و کار و بازار، مهم ترین اهرم هایی هستند که باید توسعه این دو اهرم را جدی بگیریم.
جایگاه ایران در حوزه علم و فناوری در دنیا واقعی نیست
در ادامه این نشست، محمدصادق خیاطیان مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی نیز با اشاره به اینکه جایگاه ایران در حوزه علم و فناوری در گزارشات بین المللی واقعی نیست، گفت: به همین دلیل ایجاد یک نظام متوازن و جامع پایش علم و فناوری در کشور را دنبال و بر همین اساس مطالعات و تحقیقات را آغاز کردیم.
وی افزود: ایجاد نظام متوازن و جامع پایش علم و فناوری در کشور در اسناد بالادستی نیز مورد تاکید قرار گرفته تا از این نظام در سیاستگذاری های حوزه علم و فناوری استفاده شود.
به گفته خیاطیان، حدود 16 گزارش بین المللی را مطالعه کردیم و در نهایت 10 شاخص انتخاب و مورد توافق قرار گرفت و در شورای عالی علوم تحقیقات و فناوری تصویب شد.
وی همچنین بیان کرد: برای اجرایی شدن این نظام، وزارت علوم و معاونت علمی تقسیم کار کردند که وزارت علوم بخش آموزش و پژوهش را به عهده گرفت و معاونت علمی نیز مسوول بخش تجاری سازی، نوآوری و تحقیق و توسعه صنایع شد.
مشاور معاون سیاستگذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی، همکاری همه جانبه دستگاه ها برای اجرایی شدن نظام متوازن علم و فناوری ضروری است و برای کسب رتبه نخست منطقه در این زمینه باید بر اساس 10 شاخص تعیین شده حرکت کنیم.
وی در ادامه گفت: شاخص های «آموزش عمومی و حرفه ای»، «آموزش عالی»، «نیروی انسانی»، «منابع مالی علم و فناوری»، «انتشارات علمی»، «ترویج علم و فناوری»، «ارتباط صنعت و دانشگاه»، «زیرساخت های تحقیقاتی، علمی و فناوری» و «خروجی های علم و فناوری» در میان شاخص های مختلف مورد توافق قرار گرفت.