پژوهش‌ها از ترمیم بافت‌ها به کمک سلول‌های بنیادی می‌گوید 

به گزارش پایگاه خبری شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی؛ در حالی‌که مدت‌هاست سلول‌های بنیادی به عنوان سلول‌های تمایز نیافته ای در نظر گرفته می شوند که قادر به تکثیر و تجدید خود هستند، این سلول‌ها همچنین می‌توانند تعداد زیادی از سلول‌های تمایزیافته مورد نیاز بافت‌ها را بسازند. همین ویژگی است که سلول‌های بنیادی را حائز اهمیت می‌کند.

ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده

در ابتدا صرفاً سلول های بنیادی جنینی پرتوان تصور می‌شد و اگرچه سلول‌های بنیادی جنینی، طیف وسیعی از انواع سلول‌های تمایزیافته را پشتیبانی می‌کند اما انواع بسیاری از سلول‌ها در دیگر بافت‌ها نیز وجود دارند که تمایز نیافته‌اند و می‌توانند کاربرد درمانی داشته باشند. به طور سنتی تصور می شد که سلول‌های بنیادی در بزرگسالان به تمایز و بازسازی خود در بافت‌هایی که در آن‌ها زندگی می‌کنند محدود می‌شوند.

اما توسعه فناوری سلول‌های بنیادی این ظرفیت را ایجاد کرد که علاوه بر تکثیر و تمایز، در ترمیم آسیب‌ها و همچنین هموستاز یا هدررفت خون بافت آسیب‌دیده، نقشی اساسی ایفا کنند.

علاوه بر سلول‌های بنیادی جنینی، سلول‌های مشتق شده از مغز استخوان نه تنها برای جبران هدررفت خون، بلکه در ترمیم عضله‌ها، مغز، کبد، قلب و عروق نیز کارآمد افتاده‌اند. به نظر می رسد که تغییرات سرنوشت سلول از ویژگی های طبیعی سلول های بنیادی است و ممکن است در کاربردهای مختلف حتی تولید خون به کار بیاید.

اندام‌هایی مانند مغز، کبد و عضله‌ها، دریایی سرشار از سلول‌های بنیادی هستند و مدت‌ها تصور می‌شد منحصراً به ترمیم بافتی که در آن قرار دارند فعالیت می‌کنند. سلول‌های بنیادی اما می‌توانند از طریق گردش خون وارد اندام شوند، به سلول‌های بنیادی درون آن اندام کمک کنند یا مستقیماً سلول‌های تمایزیافته بسازند.

تلاش فناورانه برای جداسازی سلول‌های بنیادی از بافت‌ها

یکی از چالش‌های مهم در تجاری‌سازی فناوری سلول‌های بنیادی، روش‌‌های نوآورانه و کارآمد در جداسازی این سلول‌ها از بافت‌ها است. اکثر پروتکل های جداسازی سلول های بنیادی به دسته بندی سلول فعال شده با فلوسایتومتری است و از مجموعه آنتی‌بادی‌ها برای پروتئین های سطح سلول استفاده می‌کنند. اما روش‌های نوآورانه دیگر به سرعت در حال جایگزین شدن است و جداسازی این سلول‌ها را آسان می‌کند. روش‌هایی که در کشورمان نیز در حال توسعه است.

ترمیم مداوم فیزیولوژیکی بافت آسیب دیده، یکی از کاربردهای تازه شناخته شده سلول‌های بنیادی است به طوری‌که یافته های متعدد اخیر نشان می دهد که مفهوم سلول های بنیادی در حالت تحول است و برای درک مفهوم در حال تکامل آن، به تغییر دید سنتی نسبت به این سلول‌ها نیاز داریم.

دانش جدیدی که در دنیا به کشف قابلیت‌های سلول‌های بنیادی می‌انجامد، در کشورمان نیز در حال توسعه است و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال، روش‌های نوآورانه جداسازی و استخراج سلول‌های بنیادی را پیاده می‌کنند.

در حال حاضر بیش از 50 شرکت دانش‌ بنیان و ده‌ها آزمایشگاه تحقیقاتی در این حوزه مشغول فعالیت هستند. بسیاری از این آزمایشگاه‌ها به عضویت شبکه آزمایشگاهی درآمده‌اند و فرصت پژوهش‌های کارآمد را برای محققان و دانشگاهیان فراهم می‌کنند. همچنین شرکت‌های دانش‌ بنیان سرمایه‌گذاری‌های بالایی در تحقیق و توسعه صورت داده‌اند تا به کاربردهای تازه‌ای از سلول‌های تمایزنیافته دست پیدا کنند.