تفرق نور پویا یا DLS یکی از روش های مهم و پرکاربرد در علم نانومواد و بیوفیزیک است که برای اندازه گیری اندازه ذرات در مقیاس نانومتر تا میکرومتر استفاده می شود. این روش مبتنی بر تحلیل تغییرات شدت نور پراکنده شده از ذرات معلق در یک محیط سیال است. دستگاه DLS با استفاده از یک منبع نور لیزری، پرتو نوری را به نمونه می تاباند و میزان تغییرات شدت نور را که در اثر حرکت براونی ذرات ایجاد می شود، ثبت و پردازش می کند. براساس این داده ها، اندازه هیدرودینامیکی ذرات و توزیع آن ها تعیین می شود.
DLSدر حوزه های مختلفی از جمله علوم دارویی، زیست شناسی، شیمی، فیزیک مواد و مهندسی نانو کاربرد دارد. در تحقیقات فناوری نانو، این دستگاه برای بررسی پایداری نانوذرات، تعیین میزان تجمع آن ها و ارزیابی توزیع اندازه ذرات به کار می رود. در زیست شناسی، ازDLS برای مطالعه پروتئین ها، ویروس ها و سایر زیست مولکول های معلق در محیط های مایع استفاده می شود. همچنین در صنایع داروسازی، بررسی توزیع اندازه نانوذرات دارویی با این روش اهمیت زیادی دارد، زیرا اندازه ذرات تأثیر مستقیمی بر جذب، رهایش و اثربخشی دارو دارد. در شکل (1) نمایی از چگونگی قرار گرفتن نمونه در دستگاه DLS نشان داده شده است.
شکل ( 1): نمایی از چگونگی قرار گرفتن نمونه در دستگاه DLS
