سال گذشته بدون تغییر باقی مانده است و شامل استفاده از یک 50 اصول فرآیند کروماتوگرافی لایه نازک در طول میلی متر است که روی صفحاتی از جنس پلاستیک، آلومینیوم و 0/25 تا 0/1 لایه نازک از ماده ای جاذب به ضخامت یا شیشه به عنوان نگهدارنده این لایه جاذب استفاده می شود.
نمونه در یک حلال مناسب حل شده و به صورت لکه یا باند در فاصله یک سانتی متری لبه پایینی جاذب روی صفحات از 7 (یک حلال یا مخلوطی از حلال ها) با ویژگی مویینگی 6 کروماتوگرافی لایه نازک گذاشته می شود. حلال شوینده طریق جاذب و پایین تر از محل نمونه گذاری روی لایه جاذب حرکت می کند. این کار با استفاده از تانک شیششه ای میلی متر درون آن ریخته می شود و پس از قرار گرفتن صفحه 5 مستطیل شکل انجام می گیردکه حلال شوینده به عمق در آن، درب تانک گذاشته می شود. زمانی که حلال شوینده رو به بالا و از میان جاذب عبور می کند، اجزای نمونه نیز با سرعت های متفاوت مهاجرت می کنند و در نتیجه از یکدیگر جدا می شوند. هنگامی که حلال شوینده به نقطه ای نزدیک انتهای صفحه جاذب رسید، صفحه از درون تانک خارج و خشک می شود.
از ویژگی های این روش که آن را از سایر روش های جداسازی فیزیکی و شیمیایی متمایز نموده این است که دو فاز غیرقابل اختلاط، یکی ثابت و دیگری متحرک در تماس با یکدیگر قرار دارند. هنگامی که نمونه روی فاز ساکن قرار می گیرد با عبور فاز متحرک از میان نمونه و در طول فاز ثابت، اجزا نمونه، پیوسته تحت تعامل فیزیکی و شیمیایی گذرا با فاز ثابت و متحرک هستند و به تدریج در طول فاز ثابت از یکدیگر فاصله گرفته و به صورت باند یا مناطقی مشخص جداسازی می شوند. لکه ها یا نوارهای جداسازی شده، با استفاده از نور فرابنفش و درصورت لزوم با معرف های شیمیایی مشتق سازی شده قابل رویت می شوند. برای اندازه گیری کمی، می توان ناحیه حاوی لکه را از روی صفحه جدا نمود و یا شستشو داد و یا با طول موج از پیش تعیین شده، بدون تخریب صفحه آن را اسکن نمود. روش های جدید کروماتوگرافی لایه نازک، حرکت رو به رشدی را در جهت اسکن و تصویربرداری از صفحات، به منظور حساسیت بیشتر و ثبت دقیق تر و ماندگارتر کروماتوگرام، آغاز نموده است که در آن علاوه بر کاهش نیروی کار، کاهش مواد شیمیایی (کاهش آلایندگی) نیز مورد توجه است.
این مقاله در شماره 16 «فصلنامه تخصصی دانش آزمایشگاهی ایران»، اسفندماه 1395 منتشر شده است.