دکتر رضا اسدی فرد با اشاره به اهمیت تاسیس شبکه آزمایشگاهی و ضرورت وجود آن در کشور بیان کرد: علیرغم اینکه تجهیزات گستردهای در سراسر کشور برای ارائه خدمات آزمایشگاهی وجود دارد، اما همواره مخاطبان از این که به خدمات آزمایشگاهی خوبی دسترسی ندارند، شکایت میکنند و تقاضاهای متعددی برای تهیه تجهیزات آزمایشگاه وجود دارد. شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی کشور قصد دارد تجهیزات و امکانات آزمایشگاهی موجود را تحت یک نظام مناسب وارد چرخۀ خدماترسانی کند. در دو دهۀ گذشته این تجربه بهوسیله سازمانهای دیگری هم پیگیری شده اما به علل مختلفی متأسفانه به نتیجه مطلوب نرسیدهاست.
وی همچنین بیان کرد: شاید بتوان از شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو به عنوان تنها تجربه موفق که طی یک دهۀ گذشته به خوبی در حوزه فناوری نانو انجام فعالیت کرده است، نام برد. بر این اساس بنا شد همین الگو به صورت جامعتر و در تمام حوزههای فناوری راهبردی در قالب شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی ایران پیاده شود. حتی شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو نیز در این شبکه ادغام شده و در حقیقت شبکه جامعی ایجاد میشود تا همۀ حوزهها بتوانند تجهیزات آزمایشگاهی را به صورت اشتراکی مورد استفاده قرار دهند.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی با بیان اینکه طی دو ماه گذشته از زمان آغاز فعالیت این مجموعه، دبیرخانه شبکه آزمایشگاهی فناوری راهبردی تشکیل شده است، ادامه داد: کارشناسان دبیرخانه پس از استقرار نسبت به انتشار فراخوانی در سایت معاونت علمی، مطبوعات و رسانهها اقدام کردند تا آزمایشگاههای کشور بتوانند عضو این شبکه شوند. سایت اینترنتی شبکه به نشانی www.Labsnet.ir با امکانات مختلفی ایجاد شده است؛ آزمایشگاههای متعددی درخواستهای عضویت خود را به این شبکه ارسال کردهاند و مورد ارزیابی واقع شدهاند. با حدود 170 دانشگاه، پژوهشگاه و مجموعة آزمایشگاهی مکاتبه صورت گرفته و از این میان 42 درخواست به دبیرخانه شبکه ارسال شده است که از این تعداد 16 مورد به صورت قطعی یا آزمایشی به عضویت شبکه درآمدهاند؛ بقیه درخواستها تحت بررسی و در دست بازدید هستند تا در صورت احراز شرایط لازم به عضویت این شبکه دربیایند.
حمایت معاونت علمی در رفع کمبود آزمایشگاهها
اسدی فرد به دستورالعملهای این شبکه اشاره کرد و گفت: بر اساس این دستورالعملها، آزمایشگاههای عضو این شبکه باید به همه محققین و صنایع که به آنها مراجعه میکنند با رعایت استاندارد خدمات مناسب ارائه کنند، مشتریمداری را محور اصلی کار خود قرار داده و زمان کافی در طول هفته جهت ارائه خدمات به مراجعین اختصاص دهند. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بر اساس ارزیابیهای دورهای و رتبه آزمایشگاهها حمایتهایی به منظور رفع خلأها و کمبودها و توسعه و تجهیز این آزمایشگاهها ارائه میدهد. استانداردسازی خدمات، خرید قطعات مصرفی و جانبی، تعمیر، نگهداری و کالیبراسیون دستگاهها و ... سرفصلهای حمایتی معاونت علمی از این آزمایشگاهها است.
مخاطبین شبکه
اسدی فرد در مورد مخاطبین شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی اظهار کرد: مخاطبین این شبکه شامل دو دسته اصلی هستند؛ گروه اول اعضای این شبکه هستند که دستهبندیهای مختلفی دارند و از بخشهای دولتی یا خصوصی به ارائه خدمات آزمایشگاهی میپردازند. دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و مراکزی که آزمایشگاههای مجهزی دارند میتوانند عضو این شبکه شده و بر مبنای دستورالعملهای این شبکه از منافع عضویت در آن بهرهمند شوند. دستۀ دوم مخاطبین، کسانی هستند که از خدمات این شبکه آزمایشگاهی استفاده میکنند و طیف وسیعی از دانشجویان و اساتید را شامل میشود. همچنین صنایع مختلف از جمله شرکتهای دانشبنیان که برای اقدامات مهمی از جمله تولید، واردات و صادرات و کنترل کیفی نیاز به آزمایشگاههای معتبر دارند تا تأییدیههای لازم را دریافت کنند، میتوانند از خدمات این شبکه بهرهمند شوند.
سهولت در روند صدور استانداردها و تأییدیهها
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی، در خصوص اثرگذاری این شبکه در سهولت صدور استاندارد و تأییدیهها بیان کرد: یکی از برنامهها و اهداف مهم شبکه آزمایشگاهی این است که اعضای شبکه با تجهیز خود، به توانمندی لازم در صدور تأییدیههای مختلف بر اساس نیاز صنایع کشور برسند و در اصطلاح به صورت آزمایشگاه مرجع یا در اصطلاح صحیحتر آزمایشگاه همکار نهادهای قانونی مثل وزارت بهداشت یا سازمان محیط زیست درآیند.
اسدیفرد با توجه به تازه تاسیس بودن شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی، پیرامون اهمیت شبکهسازی برای سهولت استاندارد شدن آزمایشگاهها و اعطای تأییدیه به یک محصول گفت: یکی از مشکلات آزمایشگاهها، دقیق نبودن تجهیزات یا عدم وجود یک سری استانداردهای مدیریتی است که موجب میشود تأییدیههایشان مورد قبول نهادهایی مثل گمرک یا وزارت بهداشت نباشد. رسیدن آزمایشگاهها به این سطح، نیازمند هزینهکرد بالایی است که اغلب آزمایشگاهها توانایی صرف چنین هزینهای را ندارند. شبکه در قالب برنامههای حمایتی، این آزمایشگاهها را به سطح مطلوب میرساند و دسترسی صنایع کشور را به این امکانات سهولت میبخشد. از طرفی با پیادهسازی استانداردهای مدیریتی در این آزمایشگاهها و لزوم مشتریمداری، آزمایشگاهها را تشویق میکنیم که خدمات بهتری به مشتریان خود ارائه کنند.
وی با اشاره به دستورالعملها و قواعد عضویت در این شبکه آزمایشگاهی اظهار کرد: در واقع این الزامات پیچیده نیستند. شرایط بسیار شفاف و مشخص است و یک آزمایشگاه برای اینکه وارد این شبکه شود، باید یک سری قواعد را رعایت کند. به طور مثال آزمایشگاهی که در یک دانشگاه مستقر است و فقط سه یا چهار ساعت در هفته، فقط به افراد آن مجموعه خدمات میدهد، نمیتواند عضو شبکه شود. رعایت قواعد مشتریمداری و ارائه خدمات مداوم در هفته جزو الزامات عضویت در شبکه آزمایشگاهی است.
حمایت ویژه از بخش خصوصی در شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی ایران به حمایت ویژه از حضور بخش خصوصی و تأثیرگذاری آن اشاره کرد و گفت: بخش خصوصی میتواند در ارایه خدمات آزمایشگاهی مناسب خیلی مؤثر باشد. چرا که اگر بخش خصوصی، آزمایشگاهی را راهاندازی میکند به دنبال کسب درآمد از آن است، به همین جهت بهرهوری آنها نسبت به آزمایشگاههای بخش دولتی بهتر است. ما از حضور بخش خصوصی استقبال میکنیم و تا کنون 3 مورد از آزمایشگاههای عضو این شبکه از بخش خصوصی هستند. از بخش خصوصی در قالب تسهیلات حمایت میشود تا بتوانند تجهیزات خود را بهروزرسانی کنند و خدمات بهتری ارائه دهند.