فاضلاب‌ها همواره یکی از مشکلات و چالش‌های زیست محیطی محسوب می‌شوند. لجن آنها آلودگی زیادی تولید می‌کند. در این میان محققان کرمانی راهکاری مدیریتی برای تبدیل لجن به ماده‌ای مفید ارائه دادند.
در این راستا آنها پژوهش «اثرات زیست محیطی کاربرد کمپوست و ورمی کمپوست تولید شده از لجن فاضلاب بر خاک و گیاه» را با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام دادند.
محبوب صفاری مجری این پژوهش گفت: در این طرح مدیریت بهینه لجن‌های فاضلاب تولید شده در تصفیه خانه‌های فاضلاب شهری و کاهش اثرات منفی آنها بر محیط زیست (خاک و گیاه) انجام شد. همچنین ابعاد گسترده‌ی کاربرد محصولات مفید تولید شده از لجن فاضلاب (کمپوست و ورمی کمپوست تهیه شده از لجن فاضلاب تصفیه‌خانه فاضلاب شهر کرمان) بررسی شد.
وی با اشاره به بررسی نقش این کمپوست‌ها در کاهش آلودگی‌های کاربرد مستقیم لجن فاضلاب خام در خاک و در نهایت زنجیره غذایی انسان (گیاه)، افزود: توجه به مدیریت پسماندها از جمله لجن فاضلاب، از اهمیت فراوانی برای رسیدن به توسعه پایدار برخوردار است؛ به نحوی که در سال های اخیر مدیریت هوشمندانه پسماندهای انسانی علاوه بر پاکسازی محیط زیست می‌تواند به تولید ثروت بینجامد.
به گفته صفاری، یکی از مدیریت‌ها برای رفع چالش زیست محیطی لجن فاضلاب‌ها، تبدیل آن به ماده‌ای مفید و دارای کاربرد در کشاورزی است. بنابراین تبدیل این ماده به کمپوست و ورمی کمپوست در گام نخست انجام شد. همچنین در این فرآیند از حجم دهنده‌هایی مانند ضایعات پسته، برگ درختان و کاه و کلش گندم استفاده کردیم تا باکتری‌های کمپوست ساز تهویه مورد نیاز را به بهترین شکل ایجاد کنند. پس با این اقدام، همزمان علاوه بر مدیریت لجن فاضلاب، مدیریت ضایعات کشاورزی نیز انجام شد.
این طرح در مقیاس گلخانه‌ای با موفقیت انجام شد. پایلوت اصلی آن برای تولید کمپوست و ورمی کمپوست در مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان انجام و پس از آن از گلخانه شهید باهنر کرمان برای کشت استفاده شد.
