به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری رییس جمهوری، ارزیابی شناختی برای تعیین سطح عملکرد شناختی مغز انجام می شود که در آن از فرد خواسته میشود تا مجموعه ای از تکالیف را که نیازمند مهارت‌های شناختی است تکمیل کند. در واقع این ارزیابی می تواند در بخشهای مختلف شناختی همچون استدلال، تصمیم گیری، یادگیری، حافظه، توجه، هوش و مهارت های زبانی انجام شود.
در این راستا، یکی از روش‌های ارزیابی شناختی استفاده از آزمونهای ارزیابی شناختی است در واقع باید بدانیم که در اختیار داشتن آزمون های پرکاربرد برای سنجش قابلیت‌ها و کاستی‌های شناختی نیاز روز کشور است. البته روش های مختلفی برای انتخاب بهترین آزمون های ارزیابی شناختی وجود دارد که از جمله آنها استفاده از تجربیات کشورهای دیگر، نیازسنجی و نیاز آفرینی است.
در این میان سه پژوهش به تازگی در این حوزه استفاده شده است، مطالعه ای با موضوع پرکاربردترین آزمونهای روانشناسی برای کودکان و جوانان با نظرسنجی از اساتید دانشگاه ها و روانشناسان مدارس 64 کشور انجام شد همچنین در مطالعه رابین و همکاران از 879 نفر از نوروسایکولوژیست عضو انجمن روانشناسان آمریکا، آکادمی ملی نوروسایکولوژی و انجمن بین المللی نوروسایکولوژی در خصوص پرکاربردترین آزمون های نوروسایکولوژی نظر سنجی شد. در مطالعه دیگری که مجددا توسط همین تیم در سطح وسیع تری انجام شد از 2179 نفر از نوروسایکولوژیست عضو انجمن روانشناسان آمریکا، آکادمی ملی نوروسایکولوژی و انجمن بین المللی نوروسایکولوژی در خصوص پرکاربردترین آزمونهای نوروسایکولوژی و همراه با سوالات دیگر نظرسنجی شد که ترکیب نتایج این سه مطالعه پرکاربردترین آزمون های شناختی را مشخص کرد.
بر این اساس آزمون هوش وکسلر بزرگسالان، آزمون حافظه وکسلر و آزمون ساخت دنباله دار به ترتیب در رتبه اول تا سوم پرکاربردترین آزمونهای شناختی هستند. همچنین آزمون حافظه وکسلر، آزمون یادگیری کلامی کالیفرنیا بزرگسالان و آزمون تصاویر پیچیده ری نیز سه آزمون پرکاربرد حافظه هستند. این نتایج همچنین پرکاربردترین آزمون های توجه، تمرکز و حافظه کاری، پرکاربردترین آزمون های کارکردهای اجرایی، پرکاربردترین آزمون های هوش و پیشرفت تحصیلی، پرکاربردترین آزمونهای ارزیابی زبان و پرکاربردترین آزمون های ارزیابی دیداری فضایی را نیز مشخص کرد.