الگوی موفق استفاده حداکثری از ظرفیتهای آزمایشگاهی کشور
رضا اسدی فرد، مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی، در مراسم یازدهمین نشست مدیران مراکز عضو شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی، عنوان کرد: این نشست که امسال یازدهمین دوره آن برگزار میشود و میزبان مدیران برترین مراکز عضو است، از یک جهت تمایز دارد، اینکه شبکه آزمایشگاهی از آغاز راه خود در قالب شبکه آزمایشگاهی فناوریهای نانو، اکنون دو دهه را پشت سر گذاشته و بیست ساله شده است. بر همین اساس مراسم امسال را با عنوان ده بهعلاوه ده نامگذاری کردیم که حاکی از ده سال فعالیت موفق شبکه آزمایشگاهی در حوزه نانو و پس از آن توسعه فعالیت به همه حوزههای فناوری با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری، در قالب شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی است.
اسدیفرد با اشاره به اینکه شبکه آزمایشگاهی در هر دو دوره فعالیت خود، یک مسیر رو به تعالی را در شبکهسازی و ایجاد زیرساختی از همه آزمایشگاههای توانمند در سراسر کشور طی کرده است، افزود: شبکه آزمایشگاهی در طول این دو دهه، همچون رودخانهای همواره جاری، تلاش کرده است با شور و نشاط به حرکت رو به جلوی خود ادامه دهد و بستری برای توسعه پژوهشهای کاربردی، توسعه و عمقبخشی به فناوریهای راهبردی و جریانساز فرهنگ تعامل و شبکهسازی در زیرساختهای فناورانه باشد.
وی با بیان اینکه مسیر شبکه آرمایشگاهی فناوریهای راهبردی و رشد طی این دو دهه، روندی مثال زدنی است، ادامه داد: این شبکه در ابتدا با ۳۰ مجموعه آزمایشگاهی که عمدتاً کوچک بودند قدم در راه گذاشت و این نگاه نوآورانه، مشتاقانه و پرشور به تدریج راه خود را هموار کرد. شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی، فرهنگ و رویکرد تازهای را در همرسانی، به اشتراکگذاری امکانات موجود و تعامل را منادی شد که شاید در ابتدای راه، به دلیل شناخت کمتر مراکز آزمایشگاهی و تحقیقاتی بزرگ، چندان مورد استقبال قرار نگرفت اما به تدریج با پیشرفت در کار شبکه آزمایشگاهی و امتداد فعالیتها امروز با استقبال مجموعههای بزرگ آزمایشگاهی اعم از دولتی و خصوصی مواجه شده و خوشبختانه کمتر شهری در کشور داریم که مرکز آزمایشگاهی عضوی از شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی نداشته باشد.
مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی، با اشاره به تحول در فرهنگ و باور عمومی نسبت به کسب و کار یک عضو هیئت علمی دانشگاه و همچنین خرید و استفاده از زیرساختها و تجهیزات آزمایشگاهی گفت: توسعه اقتصاد دانشبنیان و فرهنگسازی آن، نگاه و رویکردها را نسبت به مسائل حوزه علم، فناوری و کسب و کار متحول کرد، به طوری که راهاندازی یک کسب و کار دانشبنیان توسط یک عضو هیئت علمی دانشگاه، تا همین چند سال اخیر امری پذیرفته و پسندیده تلقی نمیشد و اگر استاد دانشگاهی وارد عرصه کسب و کار میشد مورد نکوهش نیز قرار می گرفت، اما امروز این رویکرد متحول شده است و شاهد شکلگیری و رونق هستههای فناور و دانشبنیان با محوریت استادان دانشگاه هستیم.
اسدیفرد ادامه داد: به همین ترتیب، رویکرد به امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی مستقر در یک دانشگاه، آزمایشگاه یا پژوهشگاه نیز متحول شده است و اگر تعداد تجهیز آزمایشگاهی در اختیار استاد دانشگاه قرار داشت و کارایی و استفاده بهینه از این سرمایه، چندان ملاک نبود، امروز اما میزان کارآمدی و بهرهمندی از ظرفیتهای آزمایشگاهی، به یک ارزش تبدیل شده است.
وی همچنین، تلاش مراکز آزمایشگاهی و پژوهشی برای استقرار استانداردها و اخذ گواهیهای معتبر تایید صلاحیت آزمایشگاه را یکی دیگر از زمینههای تحول به کمک شبکه آزمایشگاهی فناوریهای راهبردی دانست و ادامه داد: تا چند سال اخیر، آزمایشگاهها و مراکز تحقیقاتی، با توجه به موانع متعددی که برای دریافت استانداردهای آزمایشگاهی بر سر راه خود میدیدند یا ضرورتی برای اخذ این تأییدیهها احساس نمیکردند، چندان به اقدام برای دریافت استانداردها تمایل نداشتند، اما فضای پویا و ارزشآفزین شبکه آزمایشگاهی ضمن حمایتها و تسهیلاتی که برای استقرار این استانداردها ارائه میدهد، فضا را به سمت و سویی سوق داده است که امروزه آزمایشگاهها استقرار این استانداردها را یک ارزش برای خود میدانند و به صورت خودانگیخته برای اخذ آنها تلاش می کنند.