صفحه اصلی

میزر به‌عنوان یکی از چشمه‌های نوری به معنای تقویت امواج میکروویو به‌وسیله گسیل تحریکی تابش، است که تولید آن به دمای جسم بستگی ندارد.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، میزر Maser حروف اول عبارت "Microwave Amplification by Stimulation Emission of Radiation" به معنای تقویت امواج میکروویو به‌وسیله گسیل تحریکی تابش ، است. این پدیده یکی از چشمه‌های نوری است که تولید آن به دمای جسم بستگی نداردو از آن در آنتن‌های رادیویی برای تقویت امواج دریافت شده استفاده می‌شود.
سیستم میزرها به‌مانند لیزر است. فضای میان ستاره‌ای شامل گونه‌های کمی از مولکول‌ها مانند SiO و OH ، گاز هیدروژن و گاز اکسیژن و آب است.

تفاوت میزر با لیزر
میزر زمانی رخ می‌دهد که مولکول‌های یک ابر مولکولی، در حالت برانگیختگی باشند. و تفاوت لیزر و میزر در همین‌جا است چون در لیزرها اتم گازی در حالت برانگیخته شدن است. درحالی‌که در میزر، مولکول برانگیخته می‌شود و می‌خواهد به حالت پایه دربیاید، به همین منظور همان مقدار انرژی را که گرفته به‌صورت فوتون پس می‌دهد. این موج الکترومغناطیس که از بین مولکول‌های برانگیخته دیگر عبورمی کند، اولاً سرعت برگشتن به حالت پایه مولکول‌های دیگر را افزایش می‌دهد، دوماً با موج الکترومغناطیس دیگر مولکول‌ها هم‌فاز بوده بنابراین تداخل سازنده خواهند داشت و دامنه موجی که از ابر الکترونی بیرون بیاید چند برابر می‌شود. به همین ترتیب شدت تابش موج الکترومغناطیس افزایش می‌یابد.

انواع میزر 
میزرها شامل دو گونه مهم آمونیاکی و سه ترازی هستند یک مولکول آمونیاک، می‌تواند در انرژی که از دو وضعیت اتم ازت نسبت به اتم‌های هیدروژن حاصل می‌شوند، اخذ کند. یعنی یک حالت این‌که نیتروژن در یک‌طرف اتم‌های هیدروژن قرار گیرد و حالت دیگر این‌که‌اتم نیتروژن در سمت قرینه حالت قبل نسبت به اتم‌های هیدروژن قرار گیرد. تاونز استدلال کرد که اگر در یک مخزن محتوی آمونیاک بتوان به تعداد کافی از اتم‌ها را که دارای حالت انرژی بالا هستند، به وجود آورد، در این صورت فوتونی که انرژیان برابر با اختلاف انرژی بین دو ترازاست، می‌تواند یک اندرکنش زنجیره‌ای را آغاز کند که در آن گسیل القایی برجذب غالب و یک موج تقویت‌شده توسط گسیلهای القایی متوالی حاصل می‌شوند.
همان‌طور که می‌دانیم شرط لازم برای انجام عمل لیزر ، ایجاد وارونی تجمع بین دو تراز در یک سیستم اتمی یا مولکولی است. در مورد میزر آمونیاکی ، این شرط با دور کردن فیزیکی مولکول‌ها باحالت انرژی پایین از سیستم حاصل شد. در حالت کلی یک چنین روشی عملی نیست و باید روش مناسب‌تری پیدا کرد. طرح بلومبرگن Bloembergen که اولین بار این نوع میزر را پیشنهاد کرد، این بود که یک سیستم سه ترازی مناسبی را انتخاب کند که در آن درنتیجه توزیع بولتزمن تجمع ترازهای انرژی از ترازپایین به ترازبالا کاهش یابد و با افزودن یون‌های با بسامد دقیق ، اتم‌ها از ترازهای زیری به ترازهای بالا ، پمپ شوند.
بر اساس این گزارش، ستاد توسعه فناوری‌های لیزر، فوتونیک و ساختارهای میکرونی معاونت علمی، با رویکرد شکل‌دهی به بازار لیزر، جهت‌دهی به سامانه‌ای از عرضه‌کنندگان و همچنین تأمین و تخصیص منابع و مشروعیت بخشی به فناوری لیزر فوتونیک و ساختارهای میکرونی در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مشغول به کار است.