طیف سنجی نشر نوری، یکی از بهترین روش های کاربردی در زمره ی روش های آنالیز تجزیه ای برای تعیین کمی ترکیبات عنصری مواد در ناحیه ی مرئی و ماوراء بنفش (طول موج 130 تا 800 نانومتـر) است که نتـایج بسیار قابـل اعتمادی را حاصــل می نمایـد. بـا این روش، بازه ی وسیعی از عناصر در محـدوده غلظت هـای بـالا، بـا صحت و دقت بسیار خوب اندازه گیری می شود که موفقیت این ارزیابی، به نوع ماده و روش بکار رفته برای آنالیز، بستگی دارد. پلاسمای جفت شده القایی- نشر اتمی و نشری کوانتومتری، دو روش نشر نوری مبتنی بر تهییج الکترونی اتم ها است که برای آنالیز عناصر فلزی با حد آشکارسازی بادقت PPb وPPM بکار برده می شوند. در آنالیز پلاسمای جفت شده القایی، هر نمونه طی مراحل آماده سازی زمانبر، باید به صورت مایع درآید ولی در روش نشری کوانتومتری، با بکارگیری مستقیم نمونه جامد، سرعت آنالیز بیشتر می شود؛ شدت تداخل طیفی در پلاسمای جفت شده القایی کمتر از نشری کوانتومتری است که باعث افزایش دقت نتایج می شود.
اســاس کــار طیـف سنـج هـای نشــری، نشـر طیف الکتـرومغناطیس از عناصر نمونه است که اتـم هــای برانگیخته شده، در برگشت به سطح انرژی نرمال، با نشر انرژی به صورت فوتون، ایجاد طیف یا اسپکتروم می کند، ولی عامل برانگیختگی یا تهییج اتم های نمونه که در نهایت منجر به نشر می شود، در دستگاه های آنالیزی متفاوت است.
به طور کلی دسته بندی طیف سنج ها براساس منبع تحریک به شرح ذیل است:
- طیف سنج های مبتنی بر منبع تحریک شعله ای.
- طیف سنج های مبتنی بر منبع تحریک پلاسما.
- طیف سنج های مبتنی بر منبع تحریک قوس و جرقه.
دستگاه طیف سنج نشر اتمی پلاسمای جفت شده القایی مبتنی بر منبع تحریک پلاسما است، حال آن که دستگاه طیف سنج نشری - جرقه الکتریکی (کوانتومتر)براساس تحریک اتمی از طریق جرقه یا تخلیه الکتریکی است.
این مقاله در شماره 21 «فصلنامه تخصصی دانش آزمایشگاهی ایران»، بهار1397 منتشر شده است.
