صفحه اصلی

طراحی شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بر این مبناست که هر آزمایشگاهی بیشتر و بهتر از تجهیزات موجودش استفاده کرده و سیاست‌های این شبکه را بهتر پیاده کند، بیش‌تر مورد حمایت قرار بگیرد.

اسدی‌فرد در نشست مدیران عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی:

هر آزمایشگاهی که از تجهیزاتش بهتر استفاده کند، بیشتر مورد حمایت قرار می‌گیرد.

به گزارش مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ نخستین نشست مدیران مراکز عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری، صبح امروز در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران برگزار شد.

بنا بر این گزارش، دکتر رضا اسدی‌فرد، مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری، ضمن بیان اهداف این شبکه، به معرفی برنامه‌ها و فعالیت‌های آن پرداخت.

وی با اشاره به سیاست‌های تعریف‌شده برای شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری و حرکت این شبکه بر مبنای آن سیاست‌ها، پیرامون تاریخچه شبکه آزمایشگاهی در کشور گفت: بحث ایجاد شبکه سابقه‌ای طولانی دارد. از ایجاد مفهوم شبکه‌سازی بیش از سه دهه می‌گذرد و حدود بیست‌ سال است این مفهوم در کشورمان مطرح شده است. شاید زمانی تصور نمی‌شد مفهوم شبکه به این میزان گستردگی پیدا کند. در حال حاضر شبکه به‌عنوان یک ابزار در تمام عرصه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. چراکه بحث شبکه به یک مفهوم عام بدل شده است و باید ببینیم از این مفهوم چطور می‌توانیم در حوزه کاری خود به بهترین نحو استفاده کنیم. شبکه‌های متعدد از جمله شبکه‌های اجتماعی زندگی افراد مختلف حتی کودکان را به نوعی درگیر کرده و زندگی بشر امروز به نوعی بر مبنای شبکه‌هاست.

مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی معاونت علمی با بیان این‌که مهم‌ترین نیاز برای توسعه زیرساخت پژوهش در کشور پس از نیروی انسانی کارامد و کارآزموده، تجهیزات مناسب آزمایشگاهی‌ست افزود: روز به روز عمر مفید و چرخه کارآمدی تجهیزات در حال کاهش است، چراکه علم و فناوری مداوم پیشرفت می‌کند و تجهیزات جدید دسترسی‌ به امکانات بیش‌تری را فراهم می‌کنند».

دکتر اسدی‌فرد در رابطه با تاریخچه‌ فعالیت شبکه آزمایشگاهی در کشور بیان کرد: سال 83 که نخستین سال فعالیت شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو بود و با این چالش مواجه بودیم که باید برای استفاده بهتر و به اشتراک‌گذاری تجهیزات آزمایشگاهی موجود در کشور راه حلی پیدا کنیم، هر کسی راه حلی ارائه می‌کرد. در آخر به این راه حل رسیدیم که باید قبل از فرآهم‌آوری تجهیزات جدید، سیستم ارائه خدمات و تجهیزات در کشور ساماندهی شود.

مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی همچنین اظهار کرد: متأسفانه برخی مفاهیم و عناوین در کشور ما خراب می‌شوند و یا ارزش خود را از دست می‌دهند. به طور مثال مفهوم قطب یا قطب علمی شاید در دیگر نقاط جهان مفهوم و ارزش خود را حفظ کرده باشد، اما به علت محدودیت‌های موجود در کشور، نمی‌توانیم جای خاصی را قطب در نظر بگیریم و مراکز متعددی با عنوان قطب خطاب می‌شوند. دلیل این امر آن نیست که مراکز در انجام وظایفشان خوب عمل نکرده‌اند، بلکه ما در بیان و پیاده‌سازی تعریف به درستی عمل نکرده‌ایم. بسیاری مواقع فکرهای خوبی داریم اما چون مدل درستی برای پیاده سازی آن تعریف نمی‌شود شکست می‌خورند. شبکه نیز یکی از آن مفاهیمی بود که به همین مشکل دچار شده بود و تا حدودی با آن مواجه است. هنگامی که ایده این شبکه مطرح شد، بسیاری گفتند شبکه‌های مشابهی وجود داشته و موفق نبوده‌اند.

وی به بحث چگونگی خرید و نیازسنجی صحیح از مشکلات حوزه آزمایشگاهی کشور اشاره کرد و اظهار داشت: متأسفانه خرید تجهیزات در اغلب مراکز به خصوص دولتی بر اساس نیازسنجی صحیح انجام نمی‌شود. مکان استانداردی برای دستگاه‌ها در نظر گرفته نمی‌شود. نمونه استاندارد که دستگاه‌ها را کالیبره کند وجود ندارد. گاهی یک دستگاه چند صد میلیون تومانی به دلیل خرابی یک قطعه چند میلیون تومانی، چند ماه بدون استفاده می‌ماند. انگیزشی در افرادی که با دستگاه‌ها کار می‌کنند وجود ندارد. البته خوشبختانه با تلاش‌های انجام شده، اغلب این مشکلات در مراکز عضو شبکه آزمایشگاهی وجود ندارد و یا در تلاش برای کم کردن آن‌ها هستیم.
به گفته اسدی‌فرد ، حمایت‌های دولت نیز باید تا حد امکان بر اساس نیازسنجی منطقه‌ای باشد و شروطی قرار دهد که از دستگاه به بهترین نحو استفاده شود. باید سعی شود دستگاه‌های جدید در اختیار مراکز پژوهشی یا دانشگاه‌هایی قرار گیرد که بیش‌ترین خدمت را به محققین و صنایع کشور ارائه می‌کنند.

مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی ادامه داد: این تفکر نادرست بر اغلب مراکز غالب است که اگر دستگاهی زیاد استفاده شود، موجب خراب شدن آن می‌شود؛ در صورتی که هر دستگاهی یک مدت زمان عمر مفید مشخص دارد. هرکس در این شبکه از دستگاه خود به خوبی استفاده کرده شاهد ثمرات آن نیز بوده است. چیزی که در شبکه مهم است این است که از امکانات موجود به چه شکلی استفاده می‌شود. طراحی شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی بر این مبناست که هر آزمایشگاهی بیش‌تر و بهتر از تجهیزات موجودش استفاده و سیاست‌های این شبکه را بهتر پیاده کرد، بیش‌تر مورد حمایت قرار بگیرد.

اسدی فرد با بیان این‌که معاونت علمی و فناوری مسئول تجهیز آزمایشگاه‌های کشور نیست، اما در راستای توسعه علم و فناوری در کشور کمک‌هایی را تحت برنامه‌های خاص انجام می‌دهد گفت: یکی از برنامه‌های معاونت علمی در خصوص تجهیز و افزایش بهره‌وری کیفیت تحقیق و پژوهش کشور، راه‌اندازی شبکه ازمایشگاهی فناوری‌های راهبردی بوده است. هر آزمایشگاهی که در این شبکه خوب فعالیت کند، معاونت علمی و فناوری از آن آزمایشگاه در قالب شبکه ازمایشگاهی حمایت خواهد کرد. در مجموع تأکید معاونت علمی و فناوری و شبکه آزمایشگاهی بر این است که حمایت‌ از آزمایشگاه‌ها در قالب این شبکه انجام شود.

وی به مزایای عضویت در شبکه آزمایشگاهی اشاره و عنوان کرد: خوشبختانه در این شبکه آزمایشگاهی برای هر دستگاه چند کارشناس داریم. وقتی هر کدام از این دستگاه‌ها برای خود کار می‌کنند تصور می‌کنند رقیب هستند. اما این افراد در کنار هم تحت عنوان کارگروه‌های تخصصی در شبکه در تعامل هستند. در این کارگروه‌های تخصصی، کارشناسان، اساتید دانشگاه‌ها و حتی تعمیرکاران و تولیدکننده داخلی آن دستگاه گرد هم می‌آیند، برای کاربردهای آن دستگاه کتاب می‌نویسند، برای توسعه کاربردهایش پروژه تعریف می‌کنند، در صورت لزوم استاندارد ملی تعریف می‌کنند و اگر سؤالی پیرامون نمونه جدید داشته باشند، مجموعه‌ای از افراد متخصص در دسترسشان هست که سؤالاتشان را مطرح و از تجارب آن‌ها استفاده کنند.

مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی افزود: اگر دستگاهی خریداری شده که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، با اطلاع‌رسانی از طریق شبکه آزمایشگاهی، در چرخه استفاده قرار می‌گیرد و از سرمایه استفاده بهتری خواهد شد.

اسدی‌فرد با اشاره به ضرورت اخذ استانداردهای بین‌المللی توسط آزمایشگاه‌ها برای ارائه خدمات بهتر اظهار کرد: شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی آزمایشگاه‌ها را یاری می‌کند تا استانداردهای لازم مانند ISO/IEC17025 را مستقر کنند.

وی ضمن تأکید بر این‌که ارائه خدمات به بیرون و به اشتراک‌گذاری تجهیزات از اولویت‌های اصلی حمایت از آزمایشگاه‌ها در شبکه است، به ارزیابی سالانه و دقیق شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی از مراکز عضو اشاره کرد و گفت: بایستی هر آزمایشگاه هر خدمتی که ارائه می‌دهد، در قالب فرم‌ها و ساختارهای مشخص به شبکه گزارش کند و شبکه، آزمایشگاه‌ها را بر اساس سه شاخص‌ مهم کارکرد (میزان ارایه خدمات)، مشتری‌مداری (نظر مشتریان در رابطه با آزمایشگاه) و همکاری‌های شبکه‌ای (میزان پیاده‌سازی سیاست‌های شبکه در مرکز عضو شبکه)، ارزیابی و رتبه‌بندی می‌کند و در نهایت کارنامه‌ای برای آزمایشگاه‌ها صادر می‌شود.

مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی همچنین اظهار داشت که اقبال خوبی از عضویت در شبکه صورت گرفته است اما این بدان معنا نیست که تمامی این مراکز، عضویت دائمی خواهند داشت. چرا که برخی از اعضا به صورت ازمایشی عضو هستند و برخی دیگر نیز بر اساس نتایج ارزیابی‌های دوره‌ای، از شبکه حذف خواهند شد.

اسدی‌فرد به سیستم اعتباری آن لاین شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی اشاره کرد و گفت: شبکه به یک سری افراد و شرکت‌ها اعتباراتی تخصیص می‌دهد که با شماره کارت ملی در سیستم ثبت می‌شود. این فرد یا سازمان از هر یک از آزمایشگاه‌های شبکه خدماتی دریافت کند از آن اعتبار کسر خواهد شد و میزان اعتبار باقیمانده وی به صورت لحظه‌ای قابل مشاهده خواهد بود. به هر مقدار که خدمات توسط ازمایشگاه‌ها داده شود نیز، جدا از حمایت‌ها، این مبلغ به سرعت به آزمایشگاه پرداخت می‌شود.

وی ضمن تشکر از همکاری خوب آزمایشگاه‌ها بیان کرد: با همه ستادهای راهبردی نیز همکاری خوبی داریم و در معرفی آزمایشگاه‌ها و توسعه شبکه می‌توانند به شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی معاونت علمی کمک کنند.

وی در پایان سخنانش با بیان این‌که در ابتدا تصور نمی‌کردیم شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی بتواند به این خوبی مورد استقبال واقع شود، ابراز امیدواری کرد که با ادامه این همکاری‌ها بتوانیم شبکه جامع و کاملی از آزمایشگاه‌های پیشرفته داشته باشیم.

دکتر حسن عربی، دانش‌یار و معاون فناوری پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران نیز در این نشست، ضمن معرفی پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، ابراز امیدواری کرد ارتباط بین آزمایشگاه‌های عضو، طی این نشست موجب گسترش تعامل‌ و ارتباط‌ بین تمام مراکز آزمایشگاهی و پژوهشی کشور با یکدیگر شود تا شاهد اثربخشی خوب این تعامل در تمامی حوزه‌های فناوری باشیم.

در این نشست همچنین مهندس مهرداد محرمی، قائم مقام مدیرعامل مرکز پژوهش‌ متالورژی رازی، به ارائه مطلبی آموزشی با موضوع «اهمیت اعتباردهی واستانداردسازی فعالیت‌های آزمایشگاهی» پرداخت. طی این ارائه، مدیران مراکز عضو، با مباحث اهمیت و فرایند تأیید صلاحیت آزمایشگاه‌ها، مراجع اعتباردهی آزمایشگاهی و استانداردهای بین‌المللی آزمایشگاهی آشنا شدند.

در پایان نخستین نشست مدیران عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حاضران از بخش‌های مختلف پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران بازدید کردند. طی این بازدید، مراکز آزمایشگاهی عضو با پژوهشکده‌های مختلف، امکانات، دستاوردها و تجهیزات آزمایشگاه‌های این پژوهشگاه آشنا شدند.

دریافت فایل معرفی شبکه در اولین نشست مدیران شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی