به گزارش مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری؛ شرکت پژوهشی کیمیاشنگرف پارس، موفق شده است تجهیزات آزمایشگاهی سنتز و آنالیز فناوری بالایی را با بهره‌گیری از توان متخصصین داخلی کشور و دانش فنی بومی تولید و عرضه کند. شرکت پژوهشی کیمیا شنگرف پارس با هدف پیاده‌سازی روش‌های نوین در آنالیز و سنتز مواد آلی معدنی، سال 1386 پس از اخذ مجوز وزارت صنایع و معادن کار خود را آغاز کرد. این شرکت پژوهشی همچنین به‌عنوان آزمایشگاه همکار با وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و همچنین سازمان محیط زیست فعایت می‌کند. آنالیز سموم در مواد مختلف، آنالیز فلزات سنگین، آنالیز مواد غذایی و مواد نفتی از عمده فعالیت‌های این شرکت پژوهشی است.
مدیرعامل شرکت کیمیاشنگرف پارس با اشاره به آنالیز و مطالعه بر روی بیومارکرهای نفتی به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین فعالیت‌های این شرکت پژوهشی اظهار داشت: «به جرات می‌توانیم بگوییم اگر تنها آزمایشگاه دارای فناوری آنالیز بیومارکرهای نفتی نباشیم، لااقل جزو معدود آزمایشگاه‌هایی هستیم که دارای توان فنی و تجهیزات انجام این آزمایشات در داخل کشور هستند.»
وی افزود: «پیش از این، نمونه‌های نفتی برای آزمایش به کشورهای خارجی ارسال می‌شدند، اما خوشبختانه هم‌اکنون تمام این آزمایش‌ها با تکیه بر دانش فنی بومی، در داخل کشور انجام می‌شود.»
مهندس عشقی درباره بیومارکرهای نفتی توضیح داد: «بیومارکرهای نفتی همان‌طور که از نامشان پیداست یک‌سری مشخص‌کننده و نشان‌گر هستند. وقتی نفت استخراج می‌شود، مبدا و منشا آن از طریق همین بیومارکرها مشخص می‌شود. به طور مثال اینکه منشا نفت از دریا یا جنگل بوده است، با آنالیز بیومارکرهای نفتی مشخص می‌شود. اکتشاف‌کنندگان اگر بخواهند، با استفاده از این بیومارکرها می‌توانند جهت و منبع نفت را مسیریابی کنند.»
مدیرعامل شرکت پژوهشی کیماشنگرف پارس با اشاره به پیچیدگی و دشواری آنالیز بیومارکرها و نیاز به دستگاه‌های خاص برای مطالعه روی یون‌های خاص افزود: «همان‌طور که می‌دانیم ترکیبات نفتی از لحاظ شیمایی بسیار پیچیده هستند و چند ده هزار ماده در هر نمونه نفتی وجود دارد. در این میان بیومارکرها از غلظت‌های بسیار کمی نسبت به دیگر مواد برخوردار هستند. پیدا کردن این مشخص کننده‌ها از میان ترکیبات مختلف، کار دشواری است. اما خوشبختانه این شرکت توانسته است با بهره‌مندی از دانش فنی بومی این آنالیز را به خوبی در کشور انجام دهد. کار این شرکت به این‌گونه است که نمونه نفت را می‌گیریم، قسمت آروماتیک و ترکیبات اشباع آن را جدا نموده و روی هرکدام از این قسمت‌ها آنالیزهای بیومارکر را به صورت جداگانه انجام می‌دهیم.»
این فعال عرصه فناوری بیان کرد: «اداره کنترل غذا و داروی وزارت بهداشت، نمونه‌های وارد شده به گمرک ایران را از لحاظ پسماند، سموم و فلزات سنگین بررسی می‌کند. نمونه‌ها از گمرک نمونه‌برداری و به آزمایشگاه ما فرستاده می‌شود. می‌توانیم پسماند بالغ بر سی و چهار سم کشاورزی را اندازه‌گیری کرده و وجود همه فلزات غیر مجاز و سمی مانند کادمیم، سرب و جیوه که نباید در مواد غذایی وجود داشته باشند را بررسی کنیم.»
مهندس عشقی به مطالعه، آنالیز کیفی و پژوهش روی اسانس‌ها و ترکیبات گیاهان دارویی به‌عنوان دیگر فعالیت‌های شرکت کیمیا شنگرف پارس اشاره کرد و افزود: «مواد اسانسی و ترکیبات گیاهی برای شرکت‌های سرشناس و بزرگ مواد غذایی کشور مورد آنالیز و بررسی قرار می‌گیرند و از لحاظ کیفیت‌های مطلوب مطابقت می‌شوند. مواد غذایی وارد شده نیز از لحاظ کیفی و تطابق با استانداردهای ملی بررسی می‌شوند.»
تولید یک دستگاه با فناوری بالا برای نخستین بار در کشور
مدیر این شرکت فناور با اشاره به ساخت دستگاهی با قابلیت آنالیز کیفی‌تر و دقیق‌تر مواد پیچیده اظهار داشت: «توانسته‌ایم برای اولین بار در کشورمان دستگاه GCA دوبعدی را طراحی کرده و به تولید برسانیم. GCA دوبعدی، دستگاهی است که روی یک دستگاه GCA معمولی سوار می‌شود و این دستگاه را به GCA دوبعدی مبدل می‌کند.»
این فعال حوزه فناوری در رابطه با کارکرد این محصول بومی توضیح داد: «وقتی ترکیبات پیچیده‌ای همچون آلاینده‌ها، ترکیبات نفتی و اسانس‌ها و ... قرار است مورد آنالیز واقع شوند، اندازه‌گیری از طریق ستون‌های کروماتوگرافی بسیار دشوار می‌شود. چراکه مقدار و تعداد ترکیبات افزایش یافته و تفکیک این ترکیبات توسط یک ستون در عمل غیر ممکن می‌شود. کروماتوگرافی دوبعدی، آنالیز را بر روی دو ستون قطبی و غیرقطبی همزمان انجام می‌دهد. این سیستم دارای مودولاتور سرمایشی دوگانه است که بین دو ستون قطبی و غیرقطبی نصب می‌شود. وقتی تکفیک شدن ترکیبات در ستون کروماتوگرافی آغاز می‌شود، بعد از جداسازی در ستون غیرقطبی، توسط مودولاتور سرمایشی منجمد می‌شود و به ابتدای ستون غیر قطبی برمی‌گردد. سپس به ستون قطبی تزریق می‌شود. در ستون قطبی این ترکیبات جدا شده و اطلاعات به وسیله نرم‌افزاری که توسط دانشمندان بومی کشور طراحی شده است جداسازی و تحلیل شده و هریک از بعدها در دو قالب قطبی و غیرقطبی به نمایش در می‌آید.»
مهندس عشقی با اشاره به مزیت‌های این دستگاه در آنالیز کیفی‌تر و دقیق‌تر اظهار داشت: «با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی دوبعدی، توان تفکیک و آنالیز دستگاه‌های کروماتوگرافی چیزی بین صد تا دویست درصد افزایش می‌یابد.»
مدیرعامل شرکت کیمیاشنگرف پارس ضمن اشاره به این که تولید این دستگاه با حمایت و پشتیبانی شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری کلید خورد، گفت: «این دستگاه هم اکنون در دانشگاه‌های صنعتی برجسته کشور همچون دانشگاه صنعتی اصفهان، اداره تحقیقات جنگل‌ها و مراتع و چند شرکت خصوصی در حال استفاده است و به زودی پروژه‌‌های پژوهشی دانشجویی در سطح کارشناسی ارشد و دکتری که با بهره‌گیری از این دستگاه تولید داخل صورت گرفته‌اند به نتایج خود خواهند رسید.»
وی افزود: «زمانی که این کار برای اولین بار انجام شد، شناخت کاملی از این دستگاه در جامعه پژوهشی و آزمایشگاهی کشور وجود نداشت. اما خوشبختانه با برگزاری چند سمینار که به‌وسیله این شرکت و ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی برگزار شد، به تدریج استفاده از این دستگاه در حال ترویج است.»
سنجش کیفیت بنزین، کم‌هزینه‌تر و ارزان‌تر
مهندس عشقی با اشاره به این که دستگاه کروماتوگرافی می‌تواند آنالیزهای نیازمند به تجهیزات پیچیده مانند آنالیز بنزین را تسهیل کند بیان کرد: «به خصوص صنایع نفت و پتروشیمی می‌توانند از این دستگاه به بهترین نحو بهره ببرند. سنجش سطح کیفیت بنزین نیازمند تجهیزات بسیار پیچیده و گران قیمتی است اما با استفاده از دستگاه GCA دوبعدی، تنها با مطالعه نتیجه آزمایش می‌توانیم بفهمیم چند درصد ترکیبات در حد مجاز هستند یا بنزین تولیدشده دارای چه میزان ترکیبات اشباع یا آلاینده است. در حقیقت آنالیز ترکیب پیچیده‌ای مثل بنزین با سازوکاری بسیار کم‌هزینه‌تر و ساده‌تر انجام می‌شود.»
وی در خصوص حمایت‌های مورد نیاز در راستای تولیدات بومی توسط دانشمندان و فناوران داخلی گفت: «جدا از مسائل مالی که همواره جزو اصلی‌ترین اولویت‌های مورد نیاز شرکت‌ها و فناوران بوده‌است، حمایت‌های سازمانی برای حمایت از طرح‌ها، پژوهش‌ها و اختراعات، حمایت برای برگزاری سمینارها جهت ارائه و معرفی محصول، وجود محلی مناسب برای انتشار مطالب علمی و دسترسی بهتر فناوران به منابع علمی معتبر جهانی از ضرورت‌های گسترش فعالیت‌های دانش‌بنیان هستند.»
مدیرعامل این شرکت پژوهشی در پایان ابراز امیدواری کرد صنعت نیز از دستگاه به‌خوبی استقبال کند چراکه می تواند پیشرفت‌های بسیار خوبی را در آنالیز مواد صورت دهد.