اولویت شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی ایران «افزایش کیفیت پژوهش» است.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، مجموعه‌ای از آزمایشگاه‌های فعال در حوزه فناوری‌های راهبردی کشور است که برنامه تقویت و توسعه زیرساخت‌های خدمات مطلوب آزمایشگاهی را در این حوزه بر عهده دارد. این شبکه از خردادماه سال جاری و با حکم معاون علمی و فناوری رییس جمهور، فعالیت رسمی خود را آغاز کرده است.
بهره‌گیری از تجربه موفق شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو
این شبکه آزمایشگاهی با بهره‌گیری از تجربیات راه‌اندازی شبکه‌های آزمایشگاهی در دوره‌های گذشته، مبتنی بر استانداردهای لازم و با کیفیتی بالا با عضویت بیش از صد مرکز آزمایشگاهی مشغول به فعالیت است. سابقه فعالیت ده ساله شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو، فرصت خوبی فراهم کرد تا معاونت علمی و فناوری با استفاده از دستاوردهای موفق این شبکه، شبکه‌ای متشکل از آزمایشگاه‌های فناوری‌های راهبردی را ایجاد نماید.
پس از شروع فعالیت رسمی شبکه، فراخوان عضویت در شبکه به دانشگاه‌های بزرگ کشور و مراکزی مانند پژوهشگاه‌ها که دارای آزمایشگاه‌های متمرکز هستند ارسال شد و هم‌زمان، اطلاع‌رسانی لازم از سوی ستادهای فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به اعضا و مراکز آزمایشگاهی مرتبط با آنها، صورت گرفت. در گام بعدی، شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه‌های فناوری‌های راهبردی شناسایی شدند و از آنها نیز برای عضویت در شبکه دعوت به عمل آمد.
ساز و کار عضویت
بنابر اعلام دبیرخانه شبکه، آزمایشگاه‌های علاقمند به عضویت در این شبکه می‌توانند پس از تکمیل فرم اطلاعات آزمایشگاه‌ها، آن را به همراه تصویر نامه رسمی درخواست عضویت (خطاب به مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی ایران) از طریق پست الکترونیکی برای شبکه ارسال نمایند تا پس از بررسی در صورت دارا بودن شرایط لازم و قبول تعهدات، به‌عنوان عضو آزمایشی در شبکه پذیرفته شوند. دوره عضویت آزمایشی 6 ماه است و پس از آن عملکرد آزمایشگاه در این دوره ارزیابی می‌شود و در صورت کسب امتیاز لازم، عضویت آن در شبکه قطعی خواهد شد.
حمایت‌های شبکه آزمایشگاهی از مراکز عضو
بر اساس این گزارش، هر آزمایشگاه برای عضو شدن در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، متعهد می‌شود طبق دستورالعمل فعالیت در شبکه، عمل نماید. در این صورت، شبکه نیز حمایت‌های خود را طبق دستورالعمل حمایتی که به‌صورت سالانه مصوب و به مراکز عضو ابلاغ می‌شود، به این آزمایشگاه‌ها ارایه می‌کند. پرداخت حمایت‌های شبکه به آزمایشگاه بر اساس امتیاز آزمایشگاه در ارزیابی عملکرد آن در شبکه انجام می‌شود.
شبکه تلاش می‌کند با تشویق مراکز آزمایشگاهی در قالب ارائه بسته‌های حمایتی، رشد کیفی و کمی خدمات آزمایشگاهی در حوزه‌های فناوری‌های راهبردی را در کشور بهبود دهد.
فعالیت های انجام شده
بنابر این گزارش، شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی در آغاز فعالیت خود، به بیش از 170 مرکز دانشگاهی، پژوهشگاهی و خصوصی دعوت‌نامه ارسال کرده است که طی این مدت از شروع فعالیت شبکه، اطلاعات بیش از 720 دستگاه آزمایشگاهی از مجموع 38 آزمایشگاه عضو در شبکه، در سایت به اشترک گذاشته شده است.
این گزارش می‌افزاید، شبکه آزمایشگاهی از تعداد زیادی از آزمایشگاه‌های متقاضی عضویت در شبکه به طور مستمر بازدید به عمل آورده است. همچنین به منظور معرفی شبکه و رفع ابهامات، نسبت به برگزاری جلسه‌های متعدد با ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری، اقدام نموده است.
از دیگر اقدامات شبکه می‌توان به تهیه فهرستی از دستگاه‌های مرتبط با حوزه‌های فناوری‌های راهبردی و دسته‌بندی این فهرست با همکاری ستادهای فناوری‌های راهبردی و اساتید دانشگاهی اشاره کرد. علاوه بر همکاری کارشناسان شبکه طی کارگروهی مشترک با سازمان استاندارد در حوزه استانداردهای آزمایشگاهی، شبکه آمایشگاهی فناوری‌های راهبردی تلاش کرده است آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها را به عضویت جمعی در قالب یک عضو به همراهی سایر آزمایشگاه‌های دانشگاه تشویق و ترغیب کند.
استقبال مراکز آزمایشگاهی کشور از عضویت در شبکه آزمایشگاهی
بنابر گزارش ارائه شده از سوی دبیرخانه شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، استقبال دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های خصوصی برای عضویت در این شبکه قابل توجه است. به گونه‌ای که طی چهار ماه فعالیت این شبکه، تا کنون 77 درخواست عضویت به شبکه رسیده است. در کل، 195 آزمایشگاه از 60 مجموعه متقاضی عضویت در شبکه هستند. اطلاعات 38 آزمایشگاه از 26 مجموعه تکمیل و از طریق سایت شبکه قابل دسترس است؛ سایرآزمایشگاه‌های پذیرفته شده، در حال ثبت اطلاعات هستند که پس از کامل شدن، در سایت شبکه در دسترس خواهند بود. از میان آزمایشگاه‌های عضو، آزمایشگاه‌های حوزه فناوری نانو با 27 درصد از کل آزمایشگاه‌ها حائز بیش‌ترین تعداد آزمایشگاه در شبکه هستند. حوزه زیست فناوری با 18 درصد، جایگاه دوم آزمایشگاه‌های عضو را دارد. پس از آن حوزه‌های آب، خشکسالی و محیط زیست با 17 درصد، گیاهان دارویی با 10درصد، انرژی‌های نو و علوم شناختی هر کدام با 5 درصد، اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک، سلو‌ل‌های بنیادی و صنایع دریایی هر کدام با 4/3 درصد، صنایع هوایی و هوانوردی با 6/2 درصد و فناوری‌های نرم و هویت ساز با 1 درصد اعضا، جایگاه‌های بعدی عضویت در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی را به خود اختصاص داده‌اند.
در حال حاضر، حدود 45% درخواست‌ها از سوی دانشگاه‌های دولتی، 23% از سوی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، 20% از سوی شرکت‌های خصوصی، 9% از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی و بقیه از دانشگاه‌های آزاد و پیام نور است.
برگزاری نشست مدیران مراکز عضو در آینده‌ای نزدیک
شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی به زودی نشستی را با حضور مدیران مراکز عضو شبکه برگزار خواهد کرد. این نشست در یکی از آزمایشگاه‌های عضو شبکه برگزار خواهد شد. هدف از برگزاری این نشست، آشنایی و تعامل مدیران عضو شبکه با یکدیگر و ارتباط بهتر بین آزمایشگاه‌ها عنوان شده است.
شبکه آزمایشگاهی در برنامه‌های خود بازدید از سایر مراکز متقاضی عضویت در شبکه را به طور مستمر انجام خواهد داد. با توجه به سهم قابل توجه بخش خصوصی در ارائه خدمات آزمایشگاهی مناسب به محققین، پژوهشگران و صنایع در سطح کشور، شناسایی مراکز خصوصی فعال در زمینه فناوری‌های راهبردی و دعوت آنها به شبکه از دیگر اقداماتی است که در دستور کار شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی قرار دارد. براساس این گزارش، شبکه همچنین تشکیل کارگروه‌های تخصصی دستگاهی را با هدف سامان‌دهی و آموزش کارشناسان آزمایشگاه‌ها به منظور استفاده بهتر از تجهیزات آزمایشگاهی و ارایه خدمات متنوع و با کیفیت به محققین، در دستور کار خود دارد. بنابر اعلام مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، هدف اصلی این شبکه افزایش سطح کیفیت خدمات آزمایشگاهی کشور به منظور توسعه و افزایش کیفیت تحقیق و پژوهش عنوان شده است.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری؛ شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، مجموعه‌ای از آزمایشگاه‌های فعال در حوزه فناوری‌های راهبردی کشور است که برنامه تقویت و توسعه زیرساخت‌های خدمات مطلوب آزمایشگاهی را در این حوزه بر عهده دارد. این شبکه از خردادماه سال جاری و با حکم معاون علمی و فناوری رییس جمهور، فعالیت رسمی خود را آغاز کرده است.
بهره‌گیری از تجربه موفق شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو
این شبکه آزمایشگاهی با بهره‌گیری از تجربیات راه‌اندازی شبکه‌های آزمایشگاهی در دوره‌های گذشته، مبتنی بر استانداردهای لازم و با کیفیتی بالا با عضویت بیش از صد مرکز آزمایشگاهی مشغول به فعالیت است. سابقه فعالیت ده ساله شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو، فرصت خوبی فراهم کرد تا معاونت علمی و فناوری با استفاده از دستاوردهای موفق این شبکه، شبکه‌ای متشکل از آزمایشگاه‌های فناوری‌های راهبردی را ایجاد نماید.
پس از شروع فعالیت رسمی شبکه، فراخوان عضویت در شبکه به دانشگاه‌های بزرگ کشور و مراکزی مانند پژوهشگاه‌ها که دارای آزمایشگاه‌های متمرکز هستند ارسال شد و هم‌زمان، اطلاع‌رسانی لازم از سوی ستادهای فناوری‌های راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به اعضا و مراکز آزمایشگاهی مرتبط با آنها، صورت گرفت. در گام بعدی، شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه‌های فناوری‌های راهبردی شناسایی شدند و از آنها نیز برای عضویت در شبکه دعوت به عمل آمد.
ساز و کار عضویت
بنابر اعلام دبیرخانه شبکه، آزمایشگاه‌های علاقمند به عضویت در این شبکه می‌توانند پس از تکمیل فرم اطلاعات آزمایشگاه‌ها، آن را به همراه تصویر نامه رسمی درخواست عضویت (خطاب به مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی ایران) از طریق پست الکترونیکی برای شبکه ارسال نمایند تا پس از بررسی در صورت دارا بودن شرایط لازم و قبول تعهدات، به‌عنوان عضو آزمایشی در شبکه پذیرفته شوند. دوره عضویت آزمایشی 6 ماه است و پس از آن عملکرد آزمایشگاه در این دوره ارزیابی می‌شود و در صورت کسب امتیاز لازم، عضویت آن در شبکه قطعی خواهد شد.
حمایت‌های شبکه آزمایشگاهی از مراکز عضو
بر اساس این گزارش، هر آزمایشگاه برای عضو شدن در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، متعهد می‌شود طبق دستورالعمل فعالیت در شبکه، عمل نماید. در این صورت، شبکه نیز حمایت‌های خود را طبق دستورالعمل حمایتی که به‌صورت سالانه مصوب و به مراکز عضو ابلاغ می‌شود، به این آزمایشگاه‌ها ارایه می‌کند. پرداخت حمایت‌های شبکه به آزمایشگاه بر اساس امتیاز آزمایشگاه در ارزیابی عملکرد آن در شبکه انجام می‌شود.
شبکه تلاش می‌کند با تشویق مراکز آزمایشگاهی در قالب ارائه بسته‌های حمایتی، رشد کیفی و کمی خدمات آزمایشگاهی در حوزه‌های فناوری‌های راهبردی را در کشور بهبود دهد.
فعالیت های انجام شده
بنابر این گزارش، شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی در آغاز فعالیت خود، به بیش از 170 مرکز دانشگاهی، پژوهشگاهی و خصوصی دعوت‌نامه ارسال کرده است که طی این مدت از شروع فعالیت شبکه، اطلاعات بیش از 720 دستگاه آزمایشگاهی از مجموع 38 آزمایشگاه عضو در شبکه، در سایت به اشترک گذاشته شده است.
این گزارش می‌افزاید، شبکه آزمایشگاهی از تعداد زیادی از آزمایشگاه‌های متقاضی عضویت در شبکه به طور مستمر بازدید به عمل آورده است. همچنین به منظور معرفی شبکه و رفع ابهامات، نسبت به برگزاری جلسه‌های متعدد با ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری، اقدام نموده است.
از دیگر اقدامات شبکه می‌توان به تهیه فهرستی از دستگاه‌های مرتبط با حوزه‌های فناوری‌های راهبردی و دسته‌بندی این فهرست با همکاری ستادهای فناوری‌های راهبردی و اساتید دانشگاهی اشاره کرد. علاوه بر همکاری کارشناسان شبکه طی کارگروهی مشترک با سازمان استاندارد در حوزه استانداردهای آزمایشگاهی، شبکه آمایشگاهی فناوری‌های راهبردی تلاش کرده است آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها را به عضویت جمعی در قالب یک عضو به همراهی سایر آزمایشگاه‌های دانشگاه تشویق و ترغیب کند.
استقبال مراکز آزمایشگاهی کشور از عضویت در شبکه آزمایشگاهی
بنابر گزارش ارائه شده از سوی دبیرخانه شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی، استقبال دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های خصوصی برای عضویت در این شبکه قابل توجه است. به گونه‌ای که طی چهار ماه فعالیت این شبکه، تا کنون 77 درخواست عضویت به شبکه رسیده است. در کل، 195 آزمایشگاه از 60 مجموعه متقاضی عضویت در شبکه هستند. اطلاعات 38 آزمایشگاه از 26 مجموعه تکمیل و از طریق سایت شبکه قابل دسترس است؛ سایرآزمایشگاه‌های پذیرفته شده، در حال ثبت اطلاعات هستند که پس از کامل شدن، در سایت شبکه در دسترس خواهند بود. از میان آزمایشگاه‌های عضو، آزمایشگاه‌های حوزه فناوری نانو با 27 درصد از کل آزمایشگاه‌ها حائز بیش‌ترین تعداد آزمایشگاه در شبکه هستند. حوزه زیست فناوری با 18 درصد، جایگاه دوم آزمایشگاه‌های عضو را دارد. پس از آن حوزه‌های آب، خشکسالی و محیط زیست با 17 درصد، گیاهان دارویی با 10درصد، انرژی‌های نو و علوم شناختی هر کدام با 5 درصد، اطلاعات، ارتباطات و میکروالکترونیک، سلو‌ل‌های بنیادی و صنایع دریایی هر کدام با 4/3 درصد، صنایع هوایی و هوانوردی با 6/2 درصد و فناوری‌های نرم و هویت ساز با 1 درصد اعضا، جایگاه‌های بعدی عضویت در شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی را به خود اختصاص داده‌اند.
در حال حاضر، حدود 45% درخواست‌ها از سوی دانشگاه‌های دولتی، 23% از سوی مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، 20% از سوی شرکت‌های خصوصی، 9% از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی و بقیه از دانشگاه‌های آزاد و پیام نور است.
برگزاری نشست مدیران مراکز عضو در آینده‌ای نزدیک
شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی معاونت علمی به زودی نشستی را با حضور مدیران مراکز عضو شبکه برگزار خواهد کرد. این نشست در یکی از آزمایشگاه‌های عضو شبکه برگزار خواهد شد. هدف از برگزاری این نشست، آشنایی و تعامل مدیران عضو شبکه با یکدیگر و ارتباط بهتر بین آزمایشگاه‌ها عنوان شده است.
شبکه آزمایشگاهی در برنامه‌های خود بازدید از سایر مراکز متقاضی عضویت در شبکه را به طور مستمر انجام خواهد داد. با توجه به سهم قابل توجه بخش خصوصی در ارائه خدمات آزمایشگاهی مناسب به محققین، پژوهشگران و صنایع در سطح کشور، شناسایی مراکز خصوصی فعال در زمینه فناوری‌های راهبردی و دعوت آنها به شبکه از دیگر اقداماتی است که در دستور کار شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی قرار دارد. براساس این گزارش، شبکه همچنین تشکیل کارگروه‌های تخصصی دستگاهی را با هدف سامان‌دهی و آموزش کارشناسان آزمایشگاه‌ها به منظور استفاده بهتر از تجهیزات آزمایشگاهی و ارایه خدمات متنوع و با کیفیت به محققین، در دستور کار خود دارد. بنابر اعلام مدیر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، هدف اصلی این شبکه افزایش سطح کیفیت خدمات آزمایشگاهی کشور به منظور توسعه و افزایش کیفیت تحقیق و پژوهش عنوان شده است.
