به گزارش پایگاه خبری شبکه آزمایشگاهی فناوری های راهبردی، تجهیزات آزمایشگاهی برای آن‌که بتوانند نتایج دقیقی را ارائه دهند و به تسهیل مسیر تحقیق و پژوهش کمک کنند باید از دقت و کارایی لازم برخوردار باشند. بر اساس معیارهایی که برای هر آزمون و هر دستگاه منطبق بر استانداردهای بین‌المللی تعریف شده، بازه مشخصی برای میزان دقت و خطا در هر معیار مورد آزمون تعریف شده است و این میزان با توجه به میزان دقت دستگاه، به نتیجه اصلی نزدیک‌تر خواهد بود.
بر همین اساس، فرآیندی روی تجهیزات آزمایشگاهی صورت می‌گیرد تا بتوانند ضمن کارایی لازم، نتیجه دقیق و منطبق با واقعیت را با کم‌ترین میزان خطا ارائه دهند. فرآیندی که تحت عنوان کالیبراسیون شناخته می‌شود.
کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی و ابزار های اندازه گیری دو هدف دارد. نخست صحت عملکرد را بررسی می‌کند و در گام دوم، قابلیت اندازه‌گیری دقیق را به ارمغان می‌آورد. پس از انجام فرآیند کالیبراسیون، گزارشی مفصل ارائه می‌شود تا میزان دقت و خطاهای دستگاه را قبل و بعد از فرآیند کالیبراسیون نشان می‌دهد.
تخصصی و حائز اهمیت
اما چرا فرآیند کالیبراسیون تا این اندازه مهم است. با توجه به اولویت بودن دقت، این فرآیند قابل اتکا بودن و کیفیت اندازه گیری‌های ثبت شده توسط تجهیز آزمایشگاهی را با استفاده از قطعه یا ماده مرجع تعریف می‌کند.
تجهیزات آزمایشگاهی با گذشت زمان، به دلیل اصطحلاک، کارکرد ناصحیح، شرایط آب و هوایی و بسیاری از عوامل دیگر، از حالت ایده‌آل یا بهینه عملکردی خود فاصه می‌گیرند. نتایج ارائه شده برای یک آنالیز باید قابل اعتماد، دقیق و قابل تکرار باشند. با توجه به اهمیت وجود دقت بالا در تجهیزات آزمایشگاهی و نتایج ارائه شده،.هدف از کالیبراسیون به حداقل رساندن هرگونه عدم قطعیت یا خطای اندازه‌گیری با اطمینان بالا از صحت نتیجه‌های ارائه شده است.
وجود یک خطا در نتایج آزمایش‌ها به دلیل کالیبره نبودن تجهیزات آزمایشگاهی می‌تواند به بروز مشکلات یا حتی رخ دادن فاجعه‌هایی جبران‌ناپذیر در حوزه‌های گوناگون منجرشود. پیامدهای وجود چنین خطاهایی را می‌توان در موضوعات مهمی چون ایمنی غذایی، سلامت و درمان، توسعه فناوری‌ها و ارتقای کیفیت محصولات جست‌وجو کرد.
خطر نادیده گرفتن کالیبراسیون با عدم کالیبراسیون یا کالیبراسیون نامناسب ممکن است منجر به آسیب و حتی مرگ شود. بنابراین، کالیبراسیون هر کجا که دقت و اندازه گیری مهم باشد از اهمیت حیاتی برخوردار است و کاربران آزمایشگاه‌ها، متخصصان و پژوهشگران و دانشگاهیان را قادر می سازد تا به نتایجی را که قابل اطمینان هستند و می‌توان به آن‌ها استناد کرد به دست بیاورند.
تمامی دستگاه های بازرسی و آزمون باید دارای گواهی کالیبراسیون باشند تا تعیین شود که دستگاه، توسط آزمایشگاه‌های کالیبراسیون بازرسی و کالیبره شده است. روی برچسب کالیبراسیون باید تاریخ انجام فرآیند و کالیبره و انقضای اعتبار آن درج شده باشد.
زمینه‌های نیاز به کالیبراسیون
چه زمانی باید فرآند کالیبراسیون صورت بگیرد؟ از آن‌جایی که این فرآیند به کارایی و دقت عملکرد دستگاه‌ها ناظر است، بر اساس شرایط و الزامات مختلفی صورت می‌گیرد. تجهیزات در شرایطی که برای مدتی طولانی مورد استفاده قرار نگیرند یا به طور ناصحیح مورد استفاده قرار گرفته باشند، نیازمند کالیبراسیون هستند.
همچنین ممکن است یک تجهیز آزمایشگاهی در شرایط غیر اصولی جابه‌جا شود که این امر نیز ضرورت بازگرداندن شرایط بهینه به تجهیز را ایجاب می‌کند. همچنین اگر تجهیزات آزمایشگاهی دچار آسیب شده و تعمیراتی روی آن صورت گرفته باشد، نیازمند انجام فرآیند کالیبراسیون خواهند بود.
