به گزارش پایگاه خبری شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، حسین رجب نیا سرپرست آزمایشگاه تخصصی کاتالیست دانشگاه فردوسی مشهد گفت: این مجموعه آزمایشگاهی به طور تخصصی در زمینه پروژه‌های دانشگاهی و صنعتی مربوط به حوزه نفت، گاز، کاتالیست و فرآیندهای مربوطه فعالیت دارد.
این فعال حوزه پژوهش و فناوری، با اشاره به فعالیت آزمایشگاه کاتالیست از سال 1400، زمینه‌های فعالیت‌های آن را برشمرد و افزود: این مجموعه آزمایشگاهی، در زمینه‌های مختلفی از جمله صنایع شیمایی، مواد دارویی و صنایع غذایی، صنایع معدنی، پلیمرها، نانوساختارها و غیره فعالیت دارد.
رجب‌نیا بیان کرد: خدماتی که آزمایشگاه کاتالیست ارائه می‌دهد شامل آزمون اندازه گیری مساحت سطح ویژه و تخلخل مواد، کراماتو گرافی گازی، آزمون راکتوری کاتالیست‌های ناهمگن، حرارت دهی به مواد شیمیایی و کلسینه کردن جامدات، اتوکلاو و غیره است.
وی با اشاره به اینکه 5 نفر به طور تخصصی در این مجموعه آزمایشگاهی در حال فعالیت هستند، ادامه داد: در آزمایشگاه تخصصی کاتالیست، خدمات آزمایشگاهی متنوعی ارائه می‌شود از جمله آزمون اندازه‌گیری مساحت سطح ویژه و تخلخل (BET)، تست راکتوری کاتالیست‌های ناهمگن (بستر ثابت)، آنالیز کمی و کیفی مواد به روش کروماتوگرافی گازی و بسیاری از خدمات آزمایشگاهی دیگر که در حوزه‌های نفت، گاز و کاتالیست‌ها کاربرد دارند.
سرپرست آزمایشگاه کاتالیست دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به استقرار دستگاه تخصصی و پیشرفته برای محاسبه مساحت سطح ویژه و تخلخل، عنوان کرد: این دستگاه با عنوان BET ، می‌تواند آنالیز تعیین سطح ویژه مواد، قطر منافذ، مساحت سطح، حجم منافذ، توزیع اندازه منافذ برای انواع مواد را با دقت بالایی انجام دهد.
وی با اشاره به روش‌های اندازه‌گیری مساحت سطح ویژه گفت: تعیین مساحت، حجم و شعاع حفره ها با استفاده از روش‌های BET-BJH، Langmuir، t-plot و غیره انجام می‌شود. انواع نمودارها از قبیل نمودار همدمای جذب و واجذب، نمودار همدمایBET، نمودار BJH و نمودارهای t-plotو Langmuir برای این آزمون در قالب فایل اکسل و پی‌دی‌اف ارائه می‌شود. این دستگاه در زمینه های مختلف از جمله صنایع شیمایی، مواد دارویی و صنایع غذایی، صنایع معدنی، پلیمرها، نانوساختارها و غیره کاربرد دارد.
رجب نیا درباره گستره ارائه خدمات این مجموعه آزمایشگاهی عنوان کرد: با توجه به اینکه آزمایشگاه کاتالیست زیر مجموعه آزمایشگاه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد است، تمامی خدمات در آن به دانشگاهیان و پژوهشگران داخل کشور ارائه می شود. با این وجود آزمایشگاه کاتالیست توان ارائه خدمت به دانشگاهیان و پژوهشگران خارج از کشور را نیز دارد همچنین تمامی این خدمات بر بستر شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی، قابل ارائه به مخاطبان سراسر کشور است.
برگزاری دوره‌های آموزشی عمومی و تخصصی
سرپرست آزمایشگاه کاتالیست دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های گوناگون آموزشی گفت: یکی از این دوره‌ها با هدف آموزش تخصصی آزمون اندازه‌گیری سطح ویژه و توزیع اندازه حفرات (BET) است که به صورت حضوری و در دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد برگزار می‌شود. به طورکلی اندازه‌گیری و تخمین مساحت سطح و تخلخل در بسیاری از کاربردها مانندکاتالیست‌ها با تخلخل نانومتری، نانوجاذب ها، ترکیبات و افزودنی‌ها، مواد دارویی و صنایع غذایی و همچنین درنانو ساختارهایی نظیر نانوذرات فلزی، نانولوله ها، نانوالیاف و غیره از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی افزود: در این دوره روش‌های اندازه‌گیری سطح ویژه، تئوری BET و نحوه کارکردن با دستگاه BET به صورت جامع آموزش داده خواهد شد. نحوه عملکرد دستگاه به این صورت است که سلول حاوی نمونه مورد آنالیز در درون مخزن با دمای ثابت قرار گرفته و با افزایش تدریجی فشار گاز حامل و سپس با کاهش تدریجی فشارگاز حامل، میزان جذب حجم گاز توسط ماده محاسبه می‌شود. اطلاعات به دست آمده از این فرآیند به صورت نمودار حجم گاز جذب و واجذب شده بدست می‌آید که می‌توان سطح ویژه ماده مورد نظر، قطر، حجم و توزیع سایز حفره‌های ماده را محاسبه کرد.
رجب‌نیا، با اشاره به نقش شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی در توسعه خدمات قابل ارائه به دانشگاهیان، پژوهشگران و فناوران عنوان کرد: بخش قابل توجه و جمعیت گسترده‌ای از آزمایشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و پژوهشی، این فرصت را یافته‌اند که خدماتشان را به جامعه مخاطب عرضه کنند که این نقش شبکه آزمایشگاهی در کنار حمایت‌هایی که از مشتریان و آزمایشگاه‌ها انجام می‌دهد، ارزنده و شایسته قدردانی است.
گفتنی است آزمایشگاه کاتالیست در دانشگاه فردوسی مشهد استقرار دارد و فعالیت خود را در سال 1400 آغاز کرده است. این مجموعه تحقیقاتی و آزمایشگاهی در زمینه های مختلف از جمله صنایع شیمایی، مواد دارویی و صنایع غذایی، صنایع معدنی، پلیمرها، نانوساختارها و غیره فعالیت می‌کند.
فهرست آزمون‌ها، تجهیزات و خدمات قابل ارائه آزمایشگاه کاتالیست را می‌توانید در پروفایل این مجموعه آزمایشگاهی در وب‌سایت شبکه آزمایشگاهی فناوری‌های راهبردی مشاهده کنید.
