روش الایزا یکی از معروفترین روش آزمون جذب ایمنی آنزیمی است که دارای حساسیت و ویژگی عالی بوده و قدرتمندترین روش استاندارد در تحقیقات یاکاربردهای بالینی برای پی بردن به مولکولهای سیستم ایمنی است. مفاهیم پایه ای روش های الایزا و رادیوایمنواسی به سال 1941 برمیگردد و قبل از تکامل روش الایزا، اولین روش مورد استفاده در سنجش ایمنی روش رادیوایمنواسی بود که از مواد رادیواکتیو متصل به آنتی ژن ویا آنتی بادی به عنوان سیگنالی برای تشخیص حضور آنتی بادی یا آنتی ژن در نمونه استفاده می شد.
آزمایش های ایمنواسی، پایه اصلی آزمایش هایی هستند که در مطالعه بیماری های عفونی و غددشناسی بالینی مورد استفاده قرار میگیرند. بنابراین، برای تشخیص عوامل بیماری، اپیدمیولوژی بیماری و اندازهگیری مقدار هورمونها درسطح فیزیولوژیکی مورداستفاده قرار میگیرند. آزمون الایزا در علوم مختلف زیست شناسی جانوری، گیاهی،ویروسشناسی، باکتریشناسی، انگلشناسی و سایر علوم مرتبط کاربرد دارد. روش رادیو ایمنواسی (RIA ) اولین بار در سال 1960 توسط یالو و بروسون برای اندازهگیری انسولین پلاسما ارائه شد. در آغاز بکارگیری روش RIA،از ماده رادیواکتیو ید 131 برای نشاندار کردن آنتی بادی یا آنتیژن استفاده میشد و سپس ترکیب کم خطرتر ید125 برای این منظور مورد استفاده قرار گرفت. اما خطرناک بودن مواد رادیواکتیو و همچنین معضل دفع پسماندحاصل از این مواد، موجب شد روشهای دیگری مانند ایمنواسی آنزیمی برای نشاندار کردن آنتی بادی یا آنتی ژن توسعه یافتند .کشف روش مبتنی بر آنزیم – سوبسترا موجب ایجاد جهشی در روش ایمنواسی شد که اندازهگیری بر پایه تغییرات رنگی قابل انجام بود و مخاطرات مواد رادیواکتیو را نداشت. روش مبتنی بر آنزیم - سوبسترا در سال 1969توسط آورامز معرفی شد که در واقع آنتی بادی یا آنتیژن (حسب روش طراحی آزمون) با آنزیم نشاندار می شدند.
و همچنین ویمن مفهوم روش الایزا در سال 1971 در دانشگاه استکهلم در سوئد توسط انگوال و پرلمان شوورس در هلند به صورت مستقل از یکدیگر در مقالاتی بیان شد و اولین آزمایش نشاندار شده با آنزیم به صورت مرحله به مرحله توصیف شد .انگوال و پرلمان اندازهگیری کمی مقدار در سرم خرگوش را با استفاده از آنزیم آلکالین فسفاتاز به عنوان آنزیم نشانگر در مقاله خود ارائه دادند. در حالی که ویمن و شوورس با استفاده از آنزیم هورسرادیش پراکسیداز غلظت هورمون گنادوتروپین کوریونی را در ادرار انسان مورد سنجش قرار دادند .
آزمون های برپایه ایمنی به طور معمول از حساسیت بالایی برخوردار هستند و به منظور شناسایی و کمیسازی ترکیبات مختلفی شامل آنتی بادیها، آنتی ژنها، پروتئین ها، گلیکوپروتئین ها، هورمون ها و غیره به کار میروند.بر این اساس، امروزه این روش در زمینه های مختلفی کاربرد دارد و به عنوان یکی از روشهای معمول مورد استفاده در آزمایشگاه های خدمات تخصصی آزمون، تشخیص طبی و تحقیقاتی است .
